2016-04-26

Энтрепренерүүдийн гаргадаг топ 10 алдаа

17:44
Энтрепренерүүдийн гаргадаг топ 10 алдаа
Гай Кавасаки-г сошиал ертөнцөд танихгүй энтрепренер, бизнес эрхлэгч гэж бараг байхгүй. Тэрээр 1983-1987 онуудад Apple-н Macintosh багт маркетингийн мэргэжилтэн, эвангелистаар Стив Жобстай хамт ажиллаж байсан нэгэн. Дараагаар нь тэрээр Apple-аас гарч технологийн компани удирдаж, өөрөө ч бас байгуулсан түүхтэй. 1995 онд Кавасаки Apple-д эргэн ирж ахлах эвангелистаар 3 жил хэртэй ажиллаж байгаад Цахиурын хөндийн Garage Technology Ventures хөрөнгө оруулалтын санг хамтран үүсгэн байгуулалцжээ. Үүний дараа тэрээр Truemors гэх стартап компанийг мөн эхлүүлж NowPublic-т амжилттай худалдсан юм. Эдгээр жилүүдийн дунд зохиолч, илтгэгчийн замналаа чамгүй амжилттай эхлүүлж Startup 2.0, The art of Social media гэх номуудыг бичиж хэвлүүлсэн. Ийнхүү 2014 оноос эхлэн тэрээр Canva-н ахлах эвангелистаар ажиллаж байна.Canva-н талаар илүү ихийг мэдэхийг хүсвэл энд дарж уншаарай. Кавасаки маркетингийн салбарт эвангелист гэдэг үгийг алдаршуулж, IT эвангелизм, эвангелист маркетинг гэх ойлголтыг гаргаж ирсэн хүн. Магадгүй миний мэдэх хамгийн мундаг эвангелист байх.
Саяхан болж өнгөрсөн Startup Grind Global 2016 арга хэмжээн дээр 61 настай Кавасаки “Энтрепренер хүний топ 10 алдаа” хэмээх сэдвээр яриа хийсэн юм. Кавасаки олон ч энтрепренерүүдтэй ажиллаж, өөрөөр ч гэсэн олон компани байгуулж байсан туршлага дээрээ үндэслэн топ 10 алдааг олж илрүүлсэн аж. Залуу энтрепренерүүдийг эдгээр 10 алдааг гаргахаас нь урьдчилан сэргийлэх үүднээс хэрхэн шийдвэрлэхийг хүртэл хэлж өгчээ. Ийнхүү тус илтгэлд тавигдсан топ 10 алдааг та бүхэнд хүлээн авна уу.
АЛДАА #1: Том тооны 1%. Кавасаки цахиурын хөндийн нэг жишээг дурдав. 300 сая америкчуудын 4-ны нэг нь нохой тэжээдэг гэхээр 75 сая хүн. Нохой бүр өдөрт хоёр лааз хоол иднэ гэхээр өдөрт 150 сая лааз хоол хэрэглэнэ. Тэгвэл энэ 150 сая ширхэг нохойн хоолны зах зээлийн 1%-г эзэлнэ гэхээр 1.5 сая ширхэг. Иймэрхүү зүйлийг тэр бараг өдөр бүр л сонсдог аж. Хятад 6 тэрбум хүн амтай бид зөвхөн 1% зах зээлийг л эзэлж чадвал ямар гайхалтай хэрэг вэ. Гэвч энэ нь тун хэцүү тул алдаа болж байгаа юм. Мөн ухаалаг хөрөнгө оруулагч бол иймэрхүү зүйл сонсохыг огт хүсэхгүй аж.
Шийдэл: Хамгийн багаас эхэлж тооц. Дээрх жишээг үргэлжлүүлэн авч үзье. Мэдээж та шинэлэг байдлаар хийнэ гэж үзвэл онлайнаар борлуулна. Нэг сайт үүсгэн  байгуулаад, SEO, CRM, Google Adwords зэрэг аргуудыг тултал нь ашиглаад сарын 100,000 давтагдаагүй хандалттай боллоо гэж бодъё. Үүний 1% болох 1000 хүн сардаа 20,000 лааз худалдаж авна гэе. Энэ бол таны суурь тооцоолол, таны яг хаана байгааг хэлж өгч буй үзүүлэлт. Эхлээд 20,000 дараа нь 1.5 сая. Бодит тооцоолол тул үүнийг үргэлж анхаарах хэрэгтэй.
АЛДАА #2: Хэтэрхий хурдан хэмжих. Хөрөнгө оруулагчид танд итгэл хүлээлгэсэн тул хөрөнгө оруулж, мөнгө өгсөн. Тэдний мөнгийг хав дарж хадгалах эсвэл дээр нь сууж байгаарай гэж тэд өгөөгүй. Таныг бизнестээ хөрөнгө оруулж хэрэгтэй зүйлдээ зарцуулахыг л тэд хүсэж байгаа. Мөн дээрх жишээг авч үзье. Хамгийн таагүй зүйл бол үйлчилгээгээ муу сэтгэгдэлтэйгээр эхлэх. Иймээс сааталгүй хүргэлт хийхийн тулд 30 байрлалд агуулах байгуулах. Сайт ямар ч алдаа мадаггүй ажиллаж, хэрэглэгчийн сэтгэгдлийг сонсох үйлчилгээ бий болгох гээд маш олон дэд бүтэц шаардагдана. Ингээд та өдөрт 150 сая хоол борлуулах цогц онлайн үйлчилгээгээ нээсэн ч энэ бүхэн яг таны хүссэнээр болж өрнөхгүй. Та энэ бүх дэд бүтцийг хэтэрхий эрт байгуулчихсан гэсэн үг. Ер нь бол компаниуд бүтэлгүйтдэг нэг томоохон шалтгаан нь энэ. Би хувьдаа өмнө нь хурдтай хэмжээгүйгээс ээ болоод бүтэлгүйтсэн компанийг мэдэхгүй. Үүнийг бид цахиурын хөндийд “өндөр чанарын алдаа” хэмээн нэрлэдэг.
Шийдэл: Юу агнасан түүнийгээ л ид. Та заавал энэ их дэд бүтцийг эхлээд байгуулах шаардлагагүй. Хүмүүсийн хүсэж байсан гайхалтай бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг бий болгосны дараа хэрэглэгчид өөрсдөө таныг дэмжих болно. Ямар нэг үр дүнд хүрч, амжилт үзүүлснийхээ дараа л хэмжилт хийн өргөжих хэрэгтэй. Бага багаар цааш тэмүүл.
АЛДАА #3: Хамтын ажиллагаанд төвлөрөх. Бид томоохон компани, инкубатортай хамтран ажилладаг. Microsoft, Amazon, HP-тэй хамтран ажилладаг гэхээр гоё сонсогдож болох юм. Гэхдээ хамтын ажиллагаа гэдэг бол новшийн ажил. Хамтран ажилласнаар таны Excel файлд өөрчлөлт орж орлого тань өсөж зардал буурч болох юм. Үүнд бол би итгэж байна. Гэхдээ ихэнх хамтын ажиллагаа PR-н шинжтэй байдаг.
Шийдэл: Борлуулалт дээр төвлөр. Борлуулалт бүхнийг зохицуулна. Тиймээс борлуулалт бас дахин борлуулалт. Танд мөнгө орж ирнэ, орлоготой болно, мөнгөний урсгал тасралтгүй явагдана. Улмаар та уг тоглоомыг үргэлжлүүлсээр л байна. Борлуулалттай буюу орлоготой байна гэдэг нь хөрөнгө оруулагч чамайг тайван байлгана гэсэн үг. Орлого орж ирэх тусам аль аль тал жаргалтай болох болно. Борлуулалт бүгдийг зохицуулна. Тиймээс борлуулалт дээр төвлөр.
АЛДАА #4: Найраан дээрээ төвлөрөх. Энтрепренерүүд тэр тусмаа эхний компаниа байгуулж байгаа энтрепренерүүд илтгэл дээрээ хэтэрхий анхаардаг. Тэдний түгээвэл ашигладаг программ гэвэл PowerPoint, харин дараагаар нь Excel орох байх. Мэдээж хэрэг төлөвлөгөө, урьдчилсан тооцоо зэргийг гаргах хэрэгтэй. Гэхдээ би эдгээр программыг тийм ч чухал гэж бодохгүй байна. Таны даалгавар бол мөнгө босгох, харин зорилго тань хэрэглэгч бий болгох.
Шийдэл: Миний анзаарснаар бол тэд найраан дээрээ хэтэрхий их анхаарч байна. Үүний оронд загвар бүтээгдэхүүн, туршилтын сайт, программ дээр илүү анхаарах нь хамгаас чухал. Олон газар очиж санаагаа танилцуулахын оронд загвар бүтээгдэхүүнээ хийчих. Хүмүүс зураг 1000 үг илэрхийлнэ гэцгээдэг бол загвар бүтээгдэхүүн 1000 найраатай тэнцэнэ. Загвар бүтээгдэхүүн бол бүх зүйл.
АЛДАА #5: Найраа хийхдээ хүмүүс хэтэрхий олон слайд үзүүлж байна. Үүнээс гадна бас нэг алдаа дутагдал бий. Тэр нь тэд яг юу хийдгээ бус харин өөрсдийгөө ярьсаар байгаад хамаг цагаа үрчихнэ. Манай өвөө дайны дараа тэгж бизнес хийгээд манайх дажгүй хөрөнгөтэй болсон. Аав дараагаар нь тэр бизнесийг үргэлжлүүлж улам амжилтад хүрсэн. Манайх боломжийн айл байсан тул би Харвардад болон Йелийн их сургуулийг дүүргэсэн. Би Goldman Sachs, JP Morgan-д ажиллаж байсан туршлагатай гээд ярина. Эцсийн эцэст энэ хэнд хэрэгтэй юм бэ? Үүний оронд маш богинохноор яг юу хийдгээ л хэлчих хэрэгтэй. Би тэнд өсөж хүмүүжиж, тэр сургуулийг дүүргэсэн. Технологи ч юм уу ямар нэг зүйлд дуртай учраас ийм юм хийсээр одоо таны өмнө зогсож байна ч гэдэг юм уу.
Шийдэл:  Миний гаргасан PowerPoint-н 10-20-30 дүрэм гэж бий л дээ. 10 слайдад бүх мэдээллээ багтаах. Тэгээд уг 10 слайдаа 20 минутад амжиж ярих. Яагаад 20 гэж үү? Уулзалт дунджаар цаг хэртэй үргэлжилдэг. Одоо үед бид бүгд л Windows үйлдлийн систем ашиглаж байгаа тул лаптопоо проектортой холбогдоход 40 минутыг зарцуулах байх хэхэ. Харин үлдсэн 20 минутыг илтгэлдээ. 30 гэдэг бол харин үсгийн хэмжээ. Хөгшин хүмүүст найраа хийж байгаа бол 30, 40-50 насныханд бол 25, харин 16 настнуудад бол 8-10 гэсэн хэмжээ болох байх.
Үргэлжлэл бий……….
Эх сурвалж: www.youngreader.mn

2016-04-25

Алексис Виггинс: Миний хийсэн алдаанууд.

18:11

Би 14 жил багшилсныхаа дараа анхны жилдээ л заавал хийж үзэх ёстой байсан нэгэн зүйлээ хийж үзсэн нь сурагчийнхаа хичээлийн нэг өдрийг даган суралцсан явдал байлаа. Энэ явдал ёстой миний нүдийг нээж, би өөрийн заасан анги бүрийнхээ хичээл бүрийн зохион байгуулалт, конспект, шалгалт гээд багаар л бодоход 10 зүйлийг, ер нь бүгдийг нь анхнаасаа огт өөрөөр хийх ёстой байснаа ухаарсан билээ. 
Энэ хичээлийн жилд би анх удаагаа сургуульдаа хичээл заадаггүй ажил хийж эхэлж байгаа юм. Ахлах сургуулийн суралцахуйн зөвлөх /арга зүйч / гэдэг манай сургуульд шинээр нэмэгдсэн нэгэн ажлыг хийх болсноор би сурагчдын суралцахуйн ахиц амжилтыг нэмэгдүүлэхээр багш, менежерүүдтэй хамтран ажиллаж эхэллээ.
Шинэ ажлыг маань надад ойлгуулж, ойртуулахын тулд захирал намайг 2 өдрийн турш сурагч байхыг хүссэн юм. Нэг өдөр нь 10р ангийн нөгөө өдөр нь харин 12р ангийн сурагчийг дагалдаж сурах байлаа. Гол нь би сурагчийн хийж байгаа бүхнийг нь яг л сүүдэр шиг л даган хийх байв. Хэрэв сурагч самбараас хичээлээ хуулж бичих байсан бол би ч бас адилхан аль хурднаараа л дэвтэртээ хуулж бичиж байлаа. Харин Химийн лаборатори хичээл дээр би дагалдаж байгаа сурагчтайгаа хамтран туршилт хийж, шалгалт өгөхөд нь бас л адилхан өгч байв. / Лав л хоёр шалгалт өгсний Испани хэлийг бол давсан байх, харин Бизнес судлалын шалгалт дээр бол яг унасан гэж бодож байна. /
Миний нэг өдрийн хичээлийн хуваарь
/ сонгосон хичээлээ үзэх зохион байгуулалттай тул ангиараа ордог хичээл олонгүй байсныг дурдья./
10р ангийн сурагчийн нэг өдрийн хичээлийн хуваарь нь:
7:45 – 9:15: Геометр
9:30 – 10:55: Испани хэл / гүнзгий түвшин /
10:55 – 11:40: Үдийн хоол
11:45 – 1:10: Дэлхийн түүх
1:25 – 2:45: Нэгдсэн байгалийн шинжлэл
12р ангийн сурагчийн нэг өдрийн хичээлийн хуваарь нь:
7:45 – 9:15: Математик
9:30 – 10:55: Хими
10:55 – 11:40: Үдийн хоол
11:45 – 1:10: Англи хэл
1:25 – 2:45: Бизнес судлал
Сургамж №1
Сурагчид өдөржин суудаг, энэ нь үнэхээр туйлдмаар.
Би эхний хичээлийн өдөр дуусахад ямар их ядарсан байсандаа өөрөө ч итгэхгүй байлаа. Үнэндээ бол нэг ангиас нөгөө руу явахаас бусад үед зүгээр л өдөржин суулаа. Бид нар багш болохоороо самбарын өмнө, анги дундуур хүүхдийн дэвтэр үзэх, хичээлээ заах гээд босож сууж, тойрч явж, бүр жаахан хүүхэдтэй ярихаар бол явган суух гээд олон л янзын хөдөлгөөн хийж байдаг юм байна. Харин хүүхдүүд бараг хэзээ ч хөдөлдөггүй. Ингэж дандаа сууж байна гэдэг бол туйлдмаар хэцүү юм байдгийн байна. Дараалсан 2 цагаас бүрдсэн 4 хичээл тус бүрт багш нар сурагчдаа ангид орж суудлаа эзлэсэн л бол завсарлатал биднийг тэндээ хөдөлгөөнгүй сууж байхыг л хүсдэг бололтой. Хичээлийн өдрийн төгсгөлд би бүр зогсолтгүй эвшээж, босч байгаад нэг сайхан суниамаар санагдаж байлаа. Гэтэл дагалдаж байгаа сурагч маань ямар мундаг сэргэлэн сууж байв. Харин би гэдэг хүн Байгалийн ухааны хичээлийн дундуур босч гүймээр санагдавч арайхийн биеэ барьж, өчнөөн цаг хөдөлгөөнгүй суусан болохоор бодол, сэтгэл маань бүр гөлөрч гацаж орхисон байлаа.
Хичээлийн дараа би маш хичээл зүтгэлтэй үр дүнтэй ажилласан сайхан ажлын дараах шиг бус харин бүр нэг өвчин шиг хэцүү, хамаг бие хачин болгож , залхуу хүргэсэн ядаргааг мэдэрч байлаа. Уг нь би хичээлд суучихаад ажлын өрөөндөө очиж өдөрт болсон үйл явдлын тэмдэглэл бичихээр төлөвлөсөн байсан ч тархи толгой ажиллуулах ямар ч юм хийж чадахгүй бүр эцэж туйлдсан байсан учир зүгээр л гэртээ харьж зурагт үзэж байгаад орой 8:30д орондоо оров.
Үүнээс үүдээд хэрэв би буцаад багш болбол дараах 3 өөрчлөлтийг заавал хийнэ гэж бодож байна.
• Хичээлийн дундуур хүүхдүүд биеийн чилээ гаргах дасгал заавал хийлгэнэ.
• Ангийн хаалган дээрээ сагсны цагираг хадаад хичээл эхлэх болон дуусах 1,1 минутанд хүүхдүүдээ тэнд тоглохыг зөвшөөрнө.
• Өдөр тутмын хичээл бүр дээрээ хялбар шийдэлтэй анги дотор хөдлөн явж болохуйц ямар нэг үйл ажиллагааг бэлдэж орно. Мэдээж энэ нь заах агуулгын зарим хэсэг багтахгүйд хүргэх ч энэ нь байж болох зүйл гэж бодож байна. Би л лав хичээлийн өдрийн төгсгөлд ядраад угаасаа зааж байгаа зүйлийнх нь ихэнхийг огт ойлгохгүй болсон . Тиймээс хүүхдүүдээ сайхан суулгаж байгаад бүтэн цагийн турш уншсан сэдвийн тухай ярилцах гэдэг хичээл заадаг байсан гол аргаа үр дүнтэй байсан гэж хэлж чадахааргүй болсоон.
Сургамж #2
Ахлах сургуулийн хүүхдүүд хичээлийн цагийнхаа бараг 90%-ийг хөдөлгөөнгүй сууж бусдыг сонссоор өнгөрүүлдэг.
Би хоёрхон өдөр, хоёр сурагчийг л дагаж хичээлд суусан л даа. Гэхдээ тэдгээр сурагчидтай дараа нь ярилцлага хийж үзэхэд ерөнхийдөө ихэнх хичээлийн өдрүүд нь миний суусан шиг л өнгөрдөг гэж хэлж байсан юм.
Ахлах сургуулийн хичээлийн 8 цагт миний дагалдаж байсан сурагчид бараг юм яриагүй. Учир нь зарим үед багш ярьж хичээлээ зааж, заримдаа өөр сурагчид ярьж, заримдаа хэн нэг нь самбарт дуудагдан хэцүү бодлого бодож бас зарим хичээл дээр шалгалт аваад өнгөрсөн учир тэдгээр сурагчдад дуугарах боломж тэр бүр гараагүй юм. Тэгэхээр би багш л яриад хүүхдүүд дуугүй сууж, дэвтэртээ хуулан бичлэг хийж байсан гэх гээгүй юм шүү. Миний хэлэх гээд байгаа гол санаа бол Сургамж №1т дурдсан шиг хүүхдүүд өдрийн ихэнхийг мэдээллийг идэвхигүй хүлээн авах горимд өнгөрүүлдэг гэсэн дүгнэлт юм.
Зөвхөн дандаа суугаад байх нь ч бус зүгээр л мэдээлэл хүлээн авагч хийгээд л тэр мэдээлэлтэйгээ идэвхитэй ажиллах боломжгүй суугаад байх нь үнэхээр ядармаар байлаа.
Миний дагалдаж байсан хүүхдүүдийн нэг нь болох 10р ангийн сурагч Синдигээс чи хичээлдээ суугаагүй бол мэдлэгээр хоцрогдоно, эсвэл тэр хичээлд оролцож мэдлэг чадвараа бататгах боломж нь хомсдоно гэж бодож байсан уу, мөн хичээлдээ үнэхээр үр дүнтэй оролцож мэдлэг бүтээх явцад чухал хувь нэмэр орууллаа даа гэж бодож байсан уу гэж асуухад тэр зүгээр л инээгээд “Үгүй” гэж товчхон хариулсан юм.
Миний мэдэж авсан энэ хоёрдох сургамж ялангуяа хүүхдүүдэд сурах үйл явцаа удирдах боломж нь ямар хомс байдаг нь, тэд байнга л удирдуулж, сонгох эрх чөлөөгөө хязгаарлуулж байдаг нь намайг бүр гайхашруулж орхилоо. Ялангуяа одоог хүртэл энэ тухай бодож дүгнэж байгаагүйдээ өөртөө дургүй хүрч байлаа.
Үүнээс үүдээд хэрэв би буцаад багш болбол дараах 3 өөрчлөлтийг заавал хийнэ гэж бодож байна.
• Хичээлээ богино хугацаатай жижиг хэсгүүдэд хувааж заана. Оролцоог нь хангасан, суралцахуйн төлөө үнэлэх үйл ажиллагаануудтай жижиг жижиг хэсгүүд ар араасаа дараалан зохион байгуулагдахаар хичээлээ төлөвлөх юм. / жишээ нь эхлээд 10 минут яруу найрагч Уитманы амьдрал уран бүтээлийн тухай лекц ороод дараа нь багт хуваан лекцэд дурдагдсан сэдвийн хүрээнд шүлэг уран бүтээлийн нь задлан шинжилгээ хэлэлцүүлэг хийж эцэст нь баг багаараа олж мэдэж авсан зүйлээ дараалан тайлагнах явцад бусад нь тэмдэглэл хийж сонсоно гэдэг ч юм уу. /
• Ярьж эхлэхдээ 5 минутын сэрүүлэг тавьж байх. Сэрүүлэг дуугарахад л би ярих юмаа ярьж дууссан байх ёстой. Үгүй бол цааш нь яриад л байж мэднэ. Би өөрөө ч ярих дуртай заримдаа дуугай болохоо мэдэхгүй л бурж өгнө. Гэхдээ хичнээн их хэлэх ярих юм байсан ч би ганцаараа яриад байх нь миний сурагчдын суралцахад нэг их тус болохгүй шүү дээ.
• Хичээл бүрийг Ерөнхий асуулт эсвэл бүр Зайлшгүй асуух асуултуудаар эхлүүлж байх нь зүйтэй гэж бодлоо. Өмнөх хичээл дээр үзсэн, эсвэл даалгавраа хийж байхад бодогдсон, эргэлзээ төрүүлсэн бүх зүйлсээ хүүхдүүд дараагийн хичээл эхлэхээс өмнө асуугаад авчихвал сайн юм. Би бүр хүүхдүүдийг асуух асуултаа самбарт бичээд үлдээчих тэндээс нь цөмөөрөө алинаас нь эхлэхэв, алинд нь заавал хариулахав гэдгээ сонгоод хариулж байвал зүгээр гэж бодож байна. Би хичээл бүрийг ингэж эхлүүлдэггүй байсандаа одоо ямар их харамсаж байна гээч! Ойлгоогүй зүйлийг илрүүлэх, оролцоог нэмэгдүүлэх, хичээлд идэвх чармайлтай болгох, хамтран болон бие даан ажиллаж сургах гээд одоо бидэнд үгүйлэгдээд байгаа тэр чадварууд хүүхдүүдэд маань суугаагүй байгаа нь би хичээлээ ингэж асуултаас эхэлж түүндээ хичээлийн эхний 10, 20 минутыг зарцуулж чаддагүй байснаас л үүдэлтэй гэдгийг одоо л ойлгож байна.
Сургамж #3
Ерөнхийдөө залхаж байгаагаа өдрийн турш мэдрэх ямар вэ?
Хичээлд суух явцад багш нар маань бидэнд анхааралтай бай гэж сануулж байсан нь бүр тоогоо алдав. Мэдээж багш бүр л ингэж хэлдэг нь тодорхой цагийг үр бүтээлтэй ашиглах гэсэн санаа шүү дээ. Гэхдээ сурагч болоод өдрийн туршид хичээлд суугаад явахад хүүхдүүдээ өрөвдөж байлаа. Өдөржин сууж идэвхигүй сонсож байгаа хүүхэд байнга л анхааралтай бай, томоотой суу гэж хэлүүлээд байвал яаж хүлээж авах нь тодорхой. Багш нар ч гэсэн олон өдрийн урт үргэлжилсэн сургалт семинарт суухад хичээлийн төгсгөлд ямар мэдрэмж төрдөг билээ дээ. Зүгээр л хаячихаад завсарламаар, дасгал хөдөлгөөн хиймээр, найз нөхөдтэйгөө хөөрөлдмөөр, интернет ухаж, мейлээ уншиж, чатламаар л болдог шүү дээ. Хүүхдүүдэд ч бас яг адилхан ийм мэдрэмж төрдөг. Бид хичээлээ уйтгартай муу зааснаас бус харин тэд өдрийн ихэнхийг сууж, идэвхигүй сонсож өнгөрүүлдэг болоод л тэр.
Нэмээд хэлэх нэг зүйл байгаа нь багш нар сурагчдыг жаахан үгээр идэх, ёжлох нь их байдаг бололтой. Би өөрөө хэр их ийм байдал гаргадаг байснаа бодохоор нэлээд эвгүй мэдрэмж төрж байлаа шүү. Ноднин жил нэг нэлээн хэцүү анги маань шалгалт өгөх болоод сурагчид шалгалттай холбоотой олон асуултыг дахин дахин асуугаад байхаар бүр муурч унах шахдаг байснаа тодхон санаж байна. Асуух тоолонд нь л хариулахдаа хийж байгаа зүйлээ орхиод анги нийтэд нь хандаж хариулдаг байлаа. Гэвч хэдэн минутын дараа л адилхан шалгалтын материал дээр ажиллаад сууж байсан ч миний ярьсанд анхаарал бага хандуулсан хэн нэгэн нь яг адилхан асуултыг бүр заавал дахин асууна. Ингээд л нүдээ эргэлдүүлж санаа алдаад “ За дахиад л нэг удаа тайлбарлахаас даа... “ гээд эхлэхэд минь нэг хэсэг нь инээлдэж суудаг байж билээ. Мэдээж нэг юмыг олон давтан тайлбарлах багшид хэцүү л байдаг. Гэтэл шалгуулж байгаа сурагчийн байр сууринд очиход бас адилхан л хэцүү байдгийг мэдлээ. Би гэдэг хүн стрессдэж, санаа зовж, бас олон юм асуумаар болж байв. Гэтэл тэр зааж байсан хүн нь нүдээ эргэлдүүлж санаа алдаад, залхсан байдал үзүүлбэл би дахиж асуулт асуухгүй л байх. Ингэж нэг өдрийн хичээлд сурагчаа дагаж сууснаар би тэднийг арай л дотно ойлгодог болсон шиг санагдлаа. Багш хүн хүүхдийг ёжлох, тэсвэр алдсан, залхсан дүр үзүүлэх нь суралцахад сайнаар нөлөөлөхгүй харин ч бидний хооронд том хана хэрэм босгодогийг мэдэж авлаа.
Үүнээс үүдээд хэрэв би буцаад багш болбол дараах 3 өөрчлөлтийг заавал хийнэ гэж бодож байна.
• Эцэг эх болохынхоо хувьд хуримтлуулсан туршлагаа тунгаагаад үзвэл хайр халамж, тэсвэр тэвчээрийн барагдашгүй ундарга бидэнд байгааг олж мэдэхэд төвөггүй. Тиймээс дахин дахин асуугаад байгаа хүүхдэд энэ л дэлгэр сэтгэлээсээ хандах хэрэгтэй. Асуулт гэдэг бол тэр сурагчийг танин мэдэх, түүнтэй ойртож дотносуулах гүүр юм. Асуултанд нь хандаж байгаа хандлагаараа бид тэднийг эрдмийн өргөөнд орох хаалгыг өргөн дэлгэн нээж байна уу үүрд таглан хааж байна уу гэдгээ мэдрэхгүй өнгөрч болохгүй билээ.
• Би өөртөө сурагчдыг бусдын өмнө басаж, үгээр идэхгүй гэсэн зорилго тавьж бүр нэг сурагчийг хэрвээ би ийм зан гаргавал намайг зогсоогоод сануулж байгаарай гэж хүсэлт тавина гэж бодож байна. Бас сард авсан цалин бүрээсээ хэдэн төгрөг хадгалж хичээлийн жилийн төгсгөлд хүүхдүүддээ пицца авч өгч баярлуулна гэж бодож байна. Ингэснээрээ би хүүхдүүдтэйгээ илүү ойр дотно болж бас өмнөө зорилго тавьж түүнийгээ биелүүлж чаддаг гэдгээ тэдэнд биеэрээ үлгэрлэн үзүүлж чадах юм.
• Мөн би IB шалгалт, хичээл гээд ямар ч албан ажил байсан хүүхдүүддээ 5 минут унших цаг өгөөд энэ хооронд хэн нь ч бичихгүй харин асуух тодруулах юмаа сайн асууж байгаарай гэсэн дүрмийг хэрэгжүүлнэ. Энэ хялбар аргуудыг би олон жилийн өмнөөс л хэрэгжүүлэх ёстой байсан байх. Тэгсэн бол хүүхдүүдийнхээ давтан асуудаг нэгэн ижил асуултуудаас / магадгүй бүгдээс нь биш ч / үүдсэн айдас залхалтын мэдрэмжээс эртхэн салж чадах байж дээ гэж бодож байна.
Ахин сурагч болон өнгөрүүлсэн нэгэн өдрийн туршлагаасаа би сурагчдаа улам хүндэтгэх, хайрлах мэдрэмжийг авч үлдлээ. Багш хүн уйгагүй хөдөлмөрлөдөг ч, сайн сурагчид тэднээс илүү их ажилладаг юм байна гэж би одоо бодох болсоон.
Одоо би сурагчид маань хичээлд суухад, өгсөн даалгаврыг маань хийхэд үүгээр дамжуулан бид тэдэнд юу өгч байгаадаа илүү санаа зовох боллоо. Ингээд сурагчдаа ойлгодог тэдний оронд өөрийгөө тавьж үзэж чаддаг энэ үзэл бодол мэдлэгээ бусадтайгаа хуваалцаж сургуулийн удирдлагадаа хүргэж чаддаг багш нартаа л найдаж байна. Ингэж чадвал бид хүүхдээ бодож бэлдсэн хичээлүүдийг зааж, сурагчид маань илүү тэнцвэртэй, ойлгомжтой, идэвхитэй оролцоотой хичээлд суудаг / магадгүй явдаг / болох юм.
Эхийг
http://www.washingtonpost.com/…/teacher-spends-two-days-as…/ холбоосоос үзнэ үү.
Орчуулсан: Нарантуяа

2016-04-22

Монголчуудыг хагарган бутаргах нь хэнд ашигтай вэ?

12:11

Тэртээ XVIII зууны сүүлчээр Наполеоны эсрэг нэгдэн тэмцсэн Германд нэгэн шинэ ухамсар бүрэлдэн тогтжээ. Энэ нь бид НЭГ үндэстэн юм байна гэсэн ойлголт байв. Өмнө нь 300 гаруй жижиг улсуудад хуваагдан тус бүрдээ хил гааль байгуулж хураамж авахаас эхлээд амьдарч буй нутгаараа өөрсдийгөө овоглодог байсан эдгээр хүмүүс өөрсдийгөө нэг үндэстэн хэмээн үзэх болжээ.
Ганц Герман ч гэлтгүй нийт Европ, Америкийн колониудад ч ийм үйл явц явагдаж байлаа. XIX зууны сүүл үе гэхэд үндэстнүүд өөр өөрийн онцлог, түүх, соёл дээрээ тулгуурласан өвөрмөц зарчмыг баттай тогтоогоод байв. Үндэстэн гэдгээ илэрхийлэх сүлд тэмдэгтэй болж цэргийн жагсаал цуглааныг түүнгүйгээр төсөөлөх боломжгүй болов. Спортын төрлүүдийг ч мөн үндэсний бахархалын нэг болгож, нэг хэлтэй БОЛГОХ үйл ажиллагаанууд явуулав. Шинэ залуу үндэстнүүд өөрийнхөө онцлогийг хэвшүүлэхийн тулд төрөл бүрийн ёслол хийдэг байжээ. Жишээлбэл XX зууны эхэн үеийн АНУ-д гадаадаас цагаачилж ирсэн хүүхдүүдэд зориулан хичээл эхлэхийн өмнө Америкийн тугийг мандуулж тангараг өргүүлдэг байв. Энэ мэтчилэн нэг үндэстэн гэдэг ойлголт түгэн дэлгэрчээ. Хожим энэ нь нэг үндэстэн нөгөөгөөсөө илүү гэх мэт сөрөг үр дагаварт хүргэсэн ч үзэл санааны хувьд томоохон нэгдэл байв.
Энэ бүхнийг нуршихын учир нь өнөөдөр Монголд буй болоод буй нөхцөл байдалтай холбоотой юм. Монгол бол ганцхан үндэстэнээс бүрдсэн, элдэв төрлийн шашны тэмцэлгүй тайван орон. Харамсалтай нь бидний улс төрчид гэж өргөмжлөн нэрлэсэн хэдхэн хүний хор хөнөөл, тэдний гар хөл бологсодын харгайгаар худаг ус, нутаг бэлчээр, жалга довоороо хуваагдан, сум, аймгийн нутгийн зөвлөл байгуулан атомжиж байна. Ингэж олон түмнийг хуваах, жалгын байгууллагууд байгуулах, довны түүх бичүүлэх нь зөвхөн улс төрчдөд л ашигтай. Сонгуульд санал авахын төлөө л хийж байгаа үйлдэл билээ.
Бид яагаад нэг үндэстэн байж бие биенээ ийнхүү үзэн ядаж, хуваагдан талцана вэ? Эртнээс нааш монголчууд өөрсдийгөө нэг л үндэстэн хэмээн сэтгэж ирсэн байдаг. Гэтэл өнөөдөр аль болохоор л олон хэсэгт талцан хуваагдах сонирхолтой болжээ.
Энэ байдлыг засах, алдаа дутагдлыг нь хэлэх ёстой сэхээтэн хэмээн нэрлэдэг нийгмийн давхарга аль хэдийн үүнд дасан зохицоод харин ч бүр хагарган бутаргах ажиллагааг гардан хийж байна. Ингэхдээ монгол хэмээх нэг үндэстний төлөө тэмцсэн эх орончийн нэрийг бамбай болгон ашиглаж, өөрсдийгөө хаацайлж байгаа нь дэндүү харамсалтай. Жишээ нь боловсролын асуудал хариуцсан сайд байсан нэгэн хүн түүхийн ном бичиж түүнийгээ нэртэй түүхч эрхэмээр хянуулжээ. Тэндээ эх орончдын нэрийг улс төрийн тодруулбал намын зорилгоор ашиглаж өөрсдийнхөө үйл ажиллагааг хаацайлсан байна. Чин ван Ханддорж нийт монгол угсаатны сайн сайхны төлөө тэмцэж байна хэмээн сэтгэж байснаас бус Дайчин вангийн хүрээний төлөө буюу өнөөгийн Булган аймгийн төлөө тэмцэж байна гэж бодож байгаагүй биз ээ. Үүнийг үйл хэрэг нь ч батлан харуулдаг.
Дээр жишээлэн дурдсан нэг үндэстэн гэсэн ойлголтыг бий болгоход сэхээтнүүд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн байдаг. Тухайлбал тэд үндэстнийхээ хэлээр зохиол бүтээлээ туурвиж, хүмүүсийг нэгдэн нийлэхэд уриалан дуудаж байв. Гэтэл манайд эсрэгээрээ. Ийм мэт үзэл суртал, сонгуулийн сурталчилгааны материал болсон номыг үгээ олж ядан магтах ажээ.
Цаашлаад нийгмийн хамгийн идвэхитэй хэсэг болох оюутан залуус үүнд толгойгоо бүрэн мэдүүлж аль нэгэн нам, хэн нэгэн улс төрчийн зорилгод ашиглагдан, жалга довоороо хуваагдаад байна. Түүнийгээ оюутны зөвлөл, залуусын зөвлөл, нутгийн зөвлөл гэх мэтээр гоёчлон нэрлэнэ. Ийнхүү бутран салах нь ямар үр дагаварт хүргэдэг вэ гэдгийг уг нь монголчууд хамгийн сайн мэдэх үндэстний нэг. Өнгөрсөн түүхээ эргээд харвал энэ бүхэн тодорхой.
Л.Энхсайхан

2016-04-21

НОМ УНШИХААС өөр аргагүй болгох УХААНТНУУДЫН ЭШЛЭЛҮҮД

17:58
Гэрэл зургийг mpa.mn
Үе үеийн ухаантан мэргэд ном уншихын ач холбогдлыг хэрхэн сургаж хэлж байсныг сонирхоорой.
  • “Ном унш, номноос суралц. Тэгвэл амьдрал үлдсэнийг нь хийж өгөх болно” Фёдор Достоевский
  • “Хэрвээ чи бүгдийн уншдаг номыг уншвал бүгдийн боддогийг бодохоос хэтрэхгүй” Харуки Мураками
  • “Зарим номыг үнэрлэхээр, заримыг амсахаар бүтээсэн байдаг бол цөөхнийг нь зажлахаар, цаашлаад шингэхээр бүтээсэн байдаг” Фрэнсис Бэкон
  • “Бүх сайн ном бодит явдлаас илүү үнэн мэт бичигдсэн байдаг, уншиж дууссаны дараа үйл явдал нь чамд тохиолдсон мэт сэтгэгдэл төрүүлдэг, харин түүний дараа бүгд чамд тохиолддог” Эрнст Хемингуэй
  • “Сайн номыг сонгож уншдаггүй хүн нь бичиг үсэггүй хүнээс огтхон ч ялгаагүй” Марк Твэйн
  • “Бүх сайн номнуудыг унших нь өнгөрсөн зуунуудын хамгийн ухаалаг хүмүүстэй ярилцаж суух мэт” Ренэ Декарте
  • “Номгүй айл сүнсгүй бие мэт” Маркус Туллиус Цицеро
  • “Соёлыг устгахын тулд ном шатаах хэрэггүй. Зүгээр л хүмүүсийн уншихыг нь болиулчих” Рэй Брэдбури
  • “Дэлхийн хамгийн шилдэг кинотеатр бол тархи, сайн ном унших үед чи үүнийг мэдэрнэ” Ридлей Скотт
  • “Бид ганцаараа биш гэдгээ мэдэхийн тулд ном уншдаг” К.С.Льюис
  • “Бидний уншихыг, бүжиглэхийг битгий хоригло, энэ хоёр нь дэлхий ертөнцөд ямар ч хоргүй цэнгэл билээ” Франсуа Вольтер
  • “Ухаантай болохын тулд чи арван ном л унших хэрэгтэй, гэхдээ тэднийг олохын тулд мянган ном унших хэрэгтэй болно” Үл мэдэгдэх зохиолч
  • “Ном бол цаг хугацааны далайгаар аялах хөлөг онгоц юм” Фрэнсис Бэкон
  • “Номонд итгэ. Тэд хэрэггүй үед дуугаа хурааж, хэрэгтэй үед бүх дэлхийн нууцыг хэлж өгнө” Үл мэдэгдэх зохиолч
  • “Уншиж сурах нь гал асаахтай адил, дараа нь уншсан үг болгон нь түүнээс үсэрсэн оч юм” Виктор Хюго
  • “Сайн ном бүх нууцаа нэг дор дэлгэдэггүй” Стефен Кинг

Ikon.mn

2016-04-19

Фото зургийг Урлагийн бүтээл болгодог САЙТ нээгджээ

09:21
Таны сэлфи зургийг урлагийн музейд үзмэр болгон тавихгүй ч та өөрийн уран зургийг үүсгээд гэртээ хадаж болохоор болжээ.
Ингэхийн тулд та DeepArt вэбсайтад фото зургаа оруулна. Дараа нь ямар хэлбэрийн уран зураг болгох сонголтоо хийх юм.

 
Тухайлбал та Винсент Ван Гог, Пабло Пикассо, эсвэл Фрида Калогийн зурсан мэт хэлбэртэй болгож болно.
Уг сайтыг бүтээгчид нь нервологийн судлаачдын бүтээсэн “хүний тархин дахь эсүүдийн холбоос” нэртэй алгоритмийг ашиглажээ.
Одоогоор сайтын эрэлт маш өндөр байгаа ба нэг зураг илгээхэд бэлэн болох хугацаа нь 40 цаг орчим болж байгаа гэнэ.
Харин 1.99 евро орчмыг төлбөл боловсруулах хугацаа нь 15 минут болж буурч байгаа юм.
Хүсвэл та уг бүтээлээ хэвлүүлэн худалдаж авч болдог юм байна.

Эх сурвалж: ikon.mn

2016-04-15

Канадын цагдаа 2010 оноос Blackberry Messenger-ийн чатыг дундаас нь уншиж байжээ

17:46
Уг нь Blackberry компани маш өндөр нууцлалтай гэдгээрээ гар утасны үйлдвэрлэгчид дундаас ялгардаг байсан.
Гэвч саяхан Vice News сайтад ил болгосон бичиг баримт үүнийг үгүйсгэсэн байна. 2011 оны шүүхийн баримтанд дурдсанаар Канадын цагдаа тусгай мастер түлхүүр ашиглан 2010-2012 оны хооронд сэжигтний Blackberry Messenger-ээр дамжсан нэг сая гаруй мессэжийг дундаас нь уншиж байсан нь ил болжээ.
Шүүхийн бичиг баримтанд Канадын цагдаа уг мастер түлхүүрийг хэрхэн олж авснаа нууцлахыг хүсэж, шүүгч нар ч түүнийг нь хүлээж авсан байв.
Энэ мэдээллийн талаар Blackberry компаниас тодруулга хүссэн ч одоогоор хариу өгөөгүй байна.
Уг хэрэгт Blackberry компани оролцсон эсэх, мастер түлхүүр ашиглах үйлдэл одоо үргэлжилж байгаа эсэх нь тодорхойгүй байгаа гэнэ.

Эх сурвалж: ikon.mn

2016-04-14

Amazon ирэх долоо хоногт шинэ Kindle танилцуулна

17:42
Amazon компани найм дахь үеийн Kindle төхөөрөмжөө ирэх долоо хоногт танилцуулна гэж компанийн гүйцэтгэх захирал Жефф Безос жиргэжээ.
 
Хамгийн сүүлд гаргасан загвар болох Kindle Voyage 199 ам. доллар, Paperwhite хувилбар нь 119 ам. доллар, энгийн Kindle загвар нь 99 ам. долларын үнэтэй зарагдаж байсан бол өнөөдрөөс энэ гурван төхөөрөмж $150, $90, $50-ын үнэтэй болж байгаа аж.
 
Компани хямд үнэтэй Fire Tablet-ийнхаа зах зээлийг өргөжүүлэх ажилд анхаарлаа хандуулж, Kindle төхөөрөмжийн шинэчлэлтэд тийм ч их анхаарал хандуулахгүй байсаар өнөөдрийг хүрсэн юм.
 
Харин одоо л нэг нүдэнд ээлтэй, цахим ном унших төхөөрөмж эрс шинэчлэгдэж магадгүй.
Эх сурвалж: gogo.mn

2016-04-04

Зарлигийн “хөөсрөл”

13:50

Дэлхий дахинд олон удаагийн “хөөсрөл” болж байсны нэг нь 1990-ээд оны сүүлээс 2000 оны хооронд бий болсон “дот комын хөөсрөл” юм. Тухайн үеийн Америкт интернэт болон технологид суурилсан маш олон бизнесүүд асар хурдацтай бий болж эргээд унасан байдаг. Манай Монгол улсад ч эдийн засгийн, нийгмийн гэх мэт олон салбарт ялангуяа барилгын салбарт үнийн хөөрөгдөл буюу хөөсрөл бий болоод байгаа тухай та бүхэн өмнө нь цөөнгүй сонсож байсан биз ээ. Хөөсрөл гэгч нь өнгөцхөн харахад бодит мэт боловч мөн чанартаа оргүй, хий хоосон зүйл байдаг. Тэгвэл өдгөө бий болоод байгаа хөөсрөлийн цоо шинэ хэлбэрийг авч үзье. Энэ бол “зарлигийн хөөсрөл” гэдэг ойлголт. Уг хөөсрөлийг бий болгож байгаа гол хүчин зүйл бол мэдээж Монгол улсын ерөнхийлөгчийн зарлигууд юм.
Зарлиг гэж юу вэ?
Монгол хэлний тайлбар тольд зарлиг гэдэг нь “улсын дээд эрхийг барих газраас гаргасан хуулийн чанартай шийдвэр” (Цэвэл Я, Монгол хэлний товч тайлбар толь, Улаанбаатар, 1966; Монгол хэлний тайлбар толь, Улаанбаатар, Монсудар хэвлэлийн газар, 2011:551) хэмээн тайлбарласан байдаг бол Монгол улсын ерөнхийлөгчийн тухай хуулийн 9.2-т ...Ерөнхийлөгчийн зарлигийг Монгол улсын нутаг дэвсгэрт бүх нийтээр дагаж мөрдөнө гэсэн байдаг.
Эндээс үзвэл Монгол улсын ерөнхийлөгчийн зарлиг нь хуультай ижил түвшинд хэрэгжих эрхзүйн акт юм. Харин энэхүү эрхзүйн акт яагаад хөөсрөл болох хэмжээнд хүрэв? Энэ тухай дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахын тулд ерөнхийлөгчийн гаргасан өнөөг хүртэлх зарлигуудыг үзэх хэрэгтэй болно. Энд нэг нэгэнгүй нурших нь илүүц тул хэрвээ та бүхэн хүсвэл Төрийн мэдээлэл эмхэтгэлээс эхлээд олон газраас олоод үзэх боломжтой. Тиймээс сүүлийн үед гаргасан зарим нэг зарлигуудаар жишээ авъя.
Эх хэл, Эх түүх
Ерөнхийлөгчийн маань авилгын эсрэг тэмцэх, шударга байх, олуулаа болох гэх мэт илтгэлийг нь чимдэг үгс сүүлийн үед эх хэл, түүх соёлоо судлах, хөгжүүлэх гэдэг үгээр солигдож тэр талын зарлиг шийдвэрүүд гарч эхлэв. Хамгийн сүүлийн жишээ л гэхэд 2015 оны 10-р сард гарсан 162 дугаар зарлиг байна. Уг зарилгыг томоос том жаазанд хийн Шинжлэх ухааны академ (ШУА), Монголын сэтгүүлчдийн нэгдэн эвлэл зэргийн төлөөлөгчдөд гардуулав. Уг нь бол ерөнхийлөгчийн тухай хуулийн 9.3-т “...бусад зарлиг, захирамж тэдгээрт өөрөөр заагаагүй бол гарсан өдрөөсөө эхлэн хүчин төгөлдөр болно” хэмээн заасан байдаг. Ингэхээр нэгэнт хүчин төгөлдөр болчихсон зарлигийг жаазлан гардуулах нь Ерөнхийлөгч хийгээд Ерөнхийлөгчийн тамгын газар хэмээх байгууллагын ажил хийсэн болж харагдах нэгэн арга уу?.
ШУА юу хийх ёстой вэ?
Шинжлэх ухааны академийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд зааснаар бол: “Тус улсад шинжлэх ухаан, тэргүүний технологийг хөгжүүлэх зорилго бүхий шинжлэх ухааны төв байгууллага” бөгөөд мөн тус хуулийн 7-р зүйлд зааснаар: “Эрдэм шинжилгээний бүтээл, ном, сэтгүүл хэвлэж нийтлэх” нь тус байгууллагын эрх ажээ. Ингэхээр дээр дурдсан ерөнхийлөгчийн 162 дугаар зарлигт буй: “...суурь судалгааны цогц бүтээл туурвих ажлыг дэмжиж байх” гэдэг нь Шинжлэх Ухааны Академи, түүний харьяа хүрээлэнгүүдийн үндсэн ажил ажээ. Гэтэл ерөнхийлөгч зарилга гаргаж бүр жаазлан дурсгах нь судлаачдад “эрх зүйн орчин бүрдэж, улам урам зоригтой ажиллах” нөхцөл бүрдүүлж байгаа хэрэг биш байх нь.
Яагаад эх хэл, түүх гэж?
Нэгэнт ерөнхийлөгчийн маань авилгатай тэмцэх, устгах тухай хэлсэн үг, хийсэн ажлууд нь алд дэлэм зөрөх болсон тул нийт ард түмний үнэт зүйлстэй үл харшилдах шинэ зүйл хэрэгтэй болсон нь хэл болон түүх. Энэ тухай асуудал бол зөвхөн зарлигтай холбоотой ч зүйл биш билээ. Шарль Монтескьен өгүүлснээр: “Аливаа улсын төр засгаас гаргаж байгаа хууль, зарлиг тогтоомжууд тухайн ард түмний түүх, зан төрх ёс заншил, шашин шүтлэгийн онцлогтой холбоотой” тул аль болох олон хүнд таалагдах, тэдний үнэт зүйлсийн нэрийг барьсан зарлиг гаргах нь өөрийгөө ажил хийж байна гэж харуулах шалгарсан арга ажээ.
Захиалгат түүх
Фридрих Ницше нэгэнтээ “Түүх гэдэг биеэ даасан зүйл хаана ч байдаггүй. Зөвхөн түүхийн тухай бичдэг түүхчид л байдаг. Тиймээс хэрхэн бичсэн бэ гэдэг асуулт гарч ирнэ. Түүх гэдэг санамжтай холбоотой. Аливаа ард түмэн санамжаа алдаж болохгүй” хэмээсэн нь буй. Гэвч сүүлийн үед улс төрчид, намын захиалгаар түүх бичих, тэрэндээ урьдын эх орончдын нэрийг ашиглаж, өөрсдийгөө хаацайлах явдал газар авч бүр сүүлдээ бүр ерөнхийлөгчийн зарилгаар түүх бичих болов. Тэдгээртээ “Монголын эх түүх” “Тусгаар тогтнолын товчоон” зэргээр элдэв янзын гоёмсог нэр өгөн ард түмний санамжид нөлөөлөхөөр оролдож эхэллээ.
Ганц зарлиг хөөсрөл болох уу?
Хэрвээ та ганцхан зарлигийг нь барьж аваад хөөсрөл хэмээн сүржин нэрлэж байна гэж бодож байвал эндүүрч байна гэж хэлье. Угтаа сайн төр хуудуу явдлаар нэр төр хөөх биш харин ч үл үзэгдэгч байж муу муухайг засаж залруулах ёстой гэсэн үзэл байдаг. Гэтэл манай төр, манай ерөнхийлөгчийн үйл хөдлөл, ажил үйл үүнээс тэс өөр. Аль болох ил гарч төрийн ажлаар шоудах, ажил хийж байгаа дүр үзүүлэх, тодорхойгүй үндэслэлээр элдэв янзын зарлиг гарган хүмүүсийг халж солих, шагнах, өршөөн уучлах, түүх сэлт зохиолгох тухай байдаг нь харамсалтай. БУСАД УЛС ОРНУУДАД ХӨӨСРӨЛ ЭДИЙН ЗАСГИЙН САЛБАРТ БАЙДАГ БОЛ МАНАЙД Л УЛС ТӨРИЙН САЛБАРТ БАЙДАГ.

Маргаашийн түүхийг бид бичнэ

13:45

Сергей Бодров найруулагчийн  "Монгол" нэртэй Чингис хааны тухай кино хийх гэж байгаа тухай мэдээ монголчуудад их ойрхон санагдаж хүлээлт үүсгэж байсан. Би ч бас багагүй догдлон хүлээж байсан хүмүүсийн нэг. Кино ч нээлтээ хийлээ. Хийсэн даруйдаа сайн муу багагүй шүүмж дагуулж шуугиан тариад эхлэв. Мань Бодров агуу их эзэн Чингис хааныг маань торны цаана нохой шиг хорьж, тэжээж байгаагаар харуулсан нь монголчуудын хувьд тэсвэрлэшгүй доромжлол мэт... Орос эрийн энэ "Монгол" хэмээх кино Чингис хааны тухай бараанаар өгүүлэх бүтээлийн эхнийх нь, бас эцсийнх нь ч биш. Тэгвэл дэлхийн түүхийн шарласан хуудсанд МОНГОЛ хэмээх нэрийг томоор сийлж үлдээсэн тэр эрхэм хүнийг бид хэр их мэдэх билээ. Түүнийг бид хэрхэн алдаршуулж байгаа юм бол...

Италид оюутан байхдаа /2000 он/ маркетингийн хичээл дээр Монгол Улсаа танилцуулах, илтгэл тавих даалгаврыг аваад надад хачин амархан санагдаж билээ. Их хаан, эх түүх, дэлхийд байгаагүй том газар нутгийг нэгтгэж эзэнт гүрэн байгуулсан гэх мэт төсөөллүүд нүдний өмнүүр жирэлзэн өнгөрч, тэр дор нь гараад илтгэлээ тавьсан ч чадахаар бардамнал, омогшил надад төрж билээ. Илтгэл минь их түүхээс улбаалан явсаар монголын зах зээлийн байдал, дотоодын нийт бүтээгдэхүүн гэх мэт сэдэв хүртэл үргэлжилнэ. Танхим даяар миний илтгэлийг чих тавин чагнаж байгаа нь намайг улам хөглөж байлаа. Гэтэл Флоренциас  ирсэн Томмази гэх залуу "Танай улсын дотоодын  нийт бүтээгдэхүүний нэг хүнд ногдох хэмжээ 390 ам.доллар гэж сонслоо. Чи андуураад хэлчихэв үү эсвэл би буруу сонсов уу? Италид энэ хэмжээ 35 мянган ам.доллар байдаг. Танай улс ядуугийн ядуу гэсэн категорт байгаа юм биш үү. Тэр агуу эзэнт гүрнээс одоо юу үлдсэн юм бэ. Бараг “сүйрсэн” байхад та нар түүхээ яриад суух биш тулгамдаж байгаа хүндрэл, хөгжих гарцаа эхлээд ярьж баймаар юм" гэхэд надад хэлэх  үг үнэндээ олдоогүй юмдаг. Хичээлийн дараа ангийн маань нэгэн анд "Монгол үнэхээр аугаа түүхтэй  улс юм байна. Гэхдээ түүх бол түүхээрээ л үлдэнэ. Түүхээс авч үлдэх юм гэвэл сургамж л байдаг. Хөгжих үндэстэн ирээдүйгээ, мөхөх үндэстэн түүхээ ярьдаг гэх юм билээ" гэж хэлээд мөрөн дээр минь нөхөрсгөөр алгадсан нь ч намайг тайвшруулж чадаагүй юм. Миний нөгөө омогшил, бардамнал үгүй болж би газар дээр, хөрсөн дээр, яг одоо, яг энэ мөчид ХХI зуунд байгаагаа хамгаас илүүтэй мэдэрсэн юм. Түүх бидэнд сургамжаа хайрладаг болохоос түүхээрээ амьдрах ёсгүй. 

Тэр өдөр миний эх орноороо бахархан танилцуулах агуу төлөвлөгөө нуран унасан ч монголчууд бидний нийтлэг алдааг олж харсандаа одоо ч гэсэн олзуурхдаг. Бас эх түүхээ зөвөөр харахыг хичээх болсон. Өөрөөр хэлбэл, буурал түүхээрээ, дэлхийг байлдан дагуулсан эзэн Чингис хаанаа нэрийн хуудас мэт ашиглан бахархан омогшдог цөс ихт монгол залуусын нэгэн тэр өдрөөс хойш их хааныхаа нэрийг дахин худалдаж идэхээс татгалзахаар шийдсэн юм. 

Харин ирээдүйд, XXI зууны дэлхийн түүхэнд монголчууд бид ямраар бичигдэх ёстой вэ гэдэгт санаагаа чилээх ёстой гэдгийг ухамсарласан хэрэг. Түүхээрээ бахархалгүй л яахав. Үндэсгүйгээр ургадаг ургамал үгүйн адил түүхээс бид сургамжийг нь авч зөв амьдрах ухаанд суралцдаг болов уу. Агуу түүхт үндэстний агуу их хааны удам гэсэн омогшлоо зөв асааж, тэр их алдар хүндийг өндөрт өргөж явах том хариуцлагаа ухамсарлах залуус улам олон болох биз. Их хааны суу алдраараа бахархан омогшихынхоо хэрээр түүний байгуулсны дайтай өндөр хөгжилтэй, эдийн засгийн чадавхитай, хүчирхэг Монгол Улсыг ертөнцийн түүхийн хуудсанд сийлэн үлдээх ачааны хүнд зөвхөн та бидэнд иржээ. Одооноос хичээж хожмын түүхэнд сайн сайхнаар дурсагдаж амьдарцгаах, сайхан ирээдүйг бүтээх боломж бидний л гарт байна. Яг бид эх түүхээрээ бахархдаг шиг хожмын үеийнхэн маань ч биднээр омогшиж нүүр бардам байх эрхийн төлөө зүтгэхийг цаг хугацаа сануулан урагшилсаар. Цаг биднийг хүлээхгүй нь...

О.ЭРДЭНЭБУЛГАН

http://www.baabar.mn/content/7688.shtml

Тав нойл

13:39
(Мал дагадаг орноос дагуулдаг газар зорчсон тэмдэглэл)

Парис хотод февраль сарын сүүлч, маарт сарын эхийг дамнан ес хоногийн турш ХАА-н үзэсгэлэн болов. Тэрүүгээр хэрэгт дурлаж хоёр гурав хоног нүд хужирлалаа. Ёстой л нүд хужирласан даа. Хоёр тонн жинтэй бух харсымуу та нар гэж нөхөддөө жоол гайхуулж бариад. Манай том дарга нарын хурлын ширээ шиг л хүрэн юм хэвтэж байна лээ. За олон юм ярихаар хэдэн зураг хары. 



Үзэсгэлэн 1964 оноос эхлэн жил бүр нээгдэж ирсэн, алдар нэр нь түгсэн арга хэмжээ юм байна. Мянга орчим аж ахуйн нэгж стэнд захиалдаг.  Арга хэмжээний үеэр нийт 700 мянган хүн орж гарч,  3000 орчим мал амьтныг харна. Ихэнх нь мал сүргийнхээ үүлдэр угсааг сайжруулах, элдэв шинэ техник, эм тан, нэмэлт тэжээл сонирхож, солилцож явахаас гадна хот газрын хүүхүүдэд жинхэнэ хонь, адуу, үхэр харуулы, арьсанд нь хүрч үзүүлий гэсэн хүн ч их. Гадаадын фэрмэрүүдэд оролцох нь нээлттэй. ХАА-н салбарын олимп, АСЕМ юм даа.  

2016-04-02

Tesla масс зах зээлд зориулсан “Model 3”-аа танилцууллаа

09:02
5b310c model3 x800
Tesla компани масс зах зээлд зориулсан цахилгаан машин “Model 3”-аа дөнгөж сая танилцууллаа.
Сүүлийн жил гаруй хугацаанд ярьж байсан уг шинэ загварыг тус компанийн үүсгэн байгуулагч Илон Маск танилцуулсан байна. “Model 3”-ийн эрэлт маш өндөр байж яг Apple шиг зарим худалдан авагч нар дэлгүүрийн гадаа хоноглож байсан бол Илон Маск өчигдөр онлайн захиалгын сайтаа нээж, нэмэлт улс орнуудад (Саудын Араб, Словак, Шинэ Зеланд, Сингапур) гаргах болсноо зарласан юм.
Шинэ загвар нь бүх талаараа таван одны зэрэглэл хангана гэж Маск амлажээ. Тухайлбал тэр бүрэн цэнэгтэйгээр 346 км зам туулах ба хамгийн энгийн загвар нь ч 6 хүрэхгүй секундын дотор 0-ээс 100 кмц хүртэл хурд авч чадна.
Маск “Tesla хэзээ ч удаан машин бүтээдэггүй” гэж үүнийгээ тайлбарлав.
Мөн өмнөх загваруудад нэвтэрсэн “Autopilot” горим буюу хагас автомат жолоодлого энэ загвараас эхлэн байх ёстой стандарт функц болжээ.
Таван хүний суудалтай “Model 3” супер хурдан цэнэглэлтийн горимтой бөгөөд 30 минутанд 270 хүртэл километр зам туулах цэнэг хурааж чадах гэнэ.
Үнийн хувьд “Model 3”-ийн суурь загвар нь $35,000-аас эхэлнэ.
Маск энэ үеэр нэг тоо задалсан нь “Model 3”-ийн урьдчилсан захиалгын тоо 24 цагийн дотор 115,000-ыг даваад байгаа тухай байлаа.
Цаг уурын өөрлөлттэй тэмцэхийн тулд ийм утаа ялгаруулдаггүй машин олноор үйлдвэрлэх ёстойг Маск онцлоод өөрийн “Мастер төлөвлөгөөг” дурдсан байна. Түүний төлөвлөгөө ёсоор компани нь эхлээд өндөр үнэ, бага багтаамжтай машинууд үйлдвэрлэж байсан бол үүнийг өөрчилсөөр бага үнэ, өндөр багтаамжтай “Model 3”-ийг гаргаж байгаа гэнэ.
Өмнөх Model S, Model X загварууд нь өнөөдрийн Model 3-ийг бүтээхэд том хөрөнгө оруулалт болсныг Маск онцлоод “S болон X загваруудыг худалдан авч Model 3-ийг бүтээхэд тусалсан бүх хүмүүст баярлалаа” гэжээ.
2017 оноос эзэндээ хүрэх "Model 3" загварыг захиалахад $1,000-ын урьдчилгаа төлөх ёстой гэнэ.
"Model 3"-ийн тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийг бид удахгүй хүргэх болно.

Эх сурвалж: ikon.mn

About Us

Recent

Random